کبد یکی از اندام های حیاتی بدن است که وظایف مهمی از جمله سم زدایی خون، تولید پروتئین و ذخیره سازی چربی را بر عهده دارد. بیماری های کبدی می توانند عملکرد کبد را مختل کرده و منجر به مشکلات سلامتی جدی شوند.
در ادامه این مقاله با مجله سلامتی و زیبایی هرموکا همراه باشید.
بیشتر بخوانید: خواص سیر برای سلامتی زنان و مردان + چه کسانی نباید بخورند؟
انواع بیماری های کبدی
- بیماری کبد چرب: این شایع ترین بیماری کبدی است که با تجمع چربی در کبد مشخص می شود.
- هپاتیت: التهاب کبد که می تواند توسط ویروس ها، داروها یا سموم ایجاد شود.
- سیروز: مرحله نهایی بیماری کبدی که با زخم و اسکار کبد مشخص می شود.
- سرطان کبد: رشد غیرطبیعی سلول ها در کبد.
بیشتر بخوانید: غلات کامل چیست؟ خواص انواع غلات در رژیم غذایی
علائم بیماری های کبدی
- زردی: پوست و چشم ها زرد می شوند.
- ادرار تیره: ادرار به رنگ قهوه ای تیره یا کهربایی رنگ می شود.
- مدفوع کم رنگ: مدفوع به رنگ خاکستری یا سفید رنگ می شود.
- خستگی: احساس خستگی و ضعف مداوم.
- حالت تهوع و استفراغ: حالت تهوع و استفراغ مکرر.
- از دست دادن اشتها: عدم تمایل یا عدم توانایی در خوردن غذا.
- درد شکم: درد در قسمت بالا سمت راست شکم.
- تورم شکم: تجمع مایع در شکم (اسیت)
- تورم پاها و مچ پا: تجمع مایع در پاها و مچ پا (ادم).
- خارش پوست: خارش شدید پوست.
- گیجی و آشفتگی: ناتوانی در تفکر واضح یا تمرکز.
- خواب آلودگی: خواب آلودگی و خستگی شدید.
اگر هر یک از این علائم را تجربه می کنید، مهم است که برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه کنید. تشخیص بیماری کبدی معمولاً با ترکیبی از آزمایش خون، تصویربرداری و معاینه فیزیکی انجام می شود.
درمان بیماری های کبدی به علت و شدت بیماری بستگی دارد. درمان ها ممکن است شامل داروها، تغییرات سبک زندگی و در موارد شدید، پیوند کبد باشد.
بیشتر بخوانید: رژیم غذایی آندومتریوز + روشهای اصلاح سبک زندگی
اقدامات لازم برای محافظت از کبد:
- مصرف یک رژیم غذایی سالم: از خوردن غذاهای پرچرب، پرچرب و پر قند خودداری کنید.
- مصرف الکل را محدود کنید: نوشیدن بیش از حد الکل می تواند به کبد آسیب برساند.
- از داروهای غیرقانونی خودداری کنید: مصرف داروهای غیرقانونی می تواند به کبد آسیب برساند.
- از واکسن هپاتیت B و C استفاده کنید: این واکسن ها می توانند از شما در برابر دو علت شایع هپاتیت محافظت کنند.
- از تماس با خون و مایعات بدن افراد آلوده خودداری کنید: این می تواند به جلوگیری از شیوع هپاتیت B و C کمک کند.
- دست های خود را به طور مرتب بشویید: این می تواند به جلوگیری از شیوع هپاتیت A و سایر عفونت ها کمک کند.
- حفظ وزن سالم: چاقی یک عامل خطر برای بیماری کبد چرب است.
با مراقبت از کبد خود می توانید به آن کمک کنید تا سالم بماند و به درستی کار کند.
بیشتر بخوانید: علائم کمبود منیزیم در بدن چیه و برای درمان چی بخوریم؟
آزمایشات کبد برای تشخیص سلامت آن
آزمایش کبد که به عنوان پنل کبد هم شناخته می شود، مجموعه ای از آزمایشات خونی است که برای بررسی سلامت کبد شما انجام می شود. کبد یکی از اندام های حیاتی بدن است که وظایف مهمی از جمله سم زدایی خون، تولید پروتئین و ذخیره سازی چربی را بر عهده دارد.
آزمایش کبد می تواند به تشخیص آسیب کبدی، التهاب و یا بیماری کمک کند. همچنین ممکن است برای نظارت بر اثربخشی درمان بیماری کبدی استفاده شود.
انواع مختلفی از آزمایشات کبدی وجود دارد، از جمله:
- آزمایش آنزیم های کبدی: این آزمایشات میزان آنزیم های خاصی را که در کبد تولید می شوند و در صورت آسیب کبدی به خون نشت می کنند، اندازه گیری می کند. دو آنزیم رایج که در آزمایشات کبدی اندازه گیری می شوند عبارتند از:
- آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)
- آلانین آمینوترانسفراز (ALT)
- آزمایش بیلی روبین: این آزمایش میزان بیلی روبین را در خون اندازه گیری می کند. بیلی روبین ماده ای زرد رنگ است که توسط کبد از گلبول های قرمز خون تجزیه می شود. افزایش سطح بیلی روبین می تواند نشان دهنده انسداد مجاری صفراوی یا بیماری کبدی باشد.
- آزمایش آلبومین: این آزمایش میزان آلبومین را در خون اندازه گیری می کند. آلبومین نوعی پروتئین است که توسط کبد تولید می شود. کاهش سطح آلبومین می تواند نشان دهنده آسیب کبدی باشد.
- آزمایش زمان پروترومبین (PT): این آزمایش زمان لازم برای لخته شدن خون را اندازه گیری می کند. کبد پروتئین هایی را تولید می کند که برای لخته شدن خون ضروری هستند. افزایش PT می تواند نشان دهنده آسیب کبدی باشد.
- آزمایش تست INR: این آزمایش مشابه PT است، اما از مقیاسی استفاده می کند که مقایسه نتایج بین آزمایشگاه های مختلف را آسان تر می کند.
در برخی موارد، ممکن است آزمایشات کبدی دیگری نیز انجام شود، مانند:
- آزمایش هپاتیت: این آزمایشات برای آنتی بادی ها و آنتی ژن های ویروس های هپاتیت B و C، که می توانند باعث التهاب کبد شوند، بررسی می شود.
- آزمایش سرولوژی: این آزمایشات برای آنتی بادی ها و سایر پروتئین های مرتبط با بیماری های خودایمنی کبد، مانند بیماری خودایمنی کبد (AIH) بررسی می شود.
- آزمایشات تصویربرداری: این آزمایشات، مانند سونوگرافی، CT اسکن یا MRI، می توانند برای بررسی تصاویر کبد و مجاری صفراوی برای ناهنجاری ها استفاده شوند.
آزمایش کبد معمولاً به صورت سرپایی در آزمایشگاه انجام می شود. برای اکثر آزمایشات کبد، نیازی به ناشتا بودن نیست.
نتایج آزمایش کبد شما توسط پزشک تفسیر خواهد شد. پزشک شما سابقه پزشکی شما، علائم شما و نتایج سایر آزمایشات را در نظر خواهد گرفت.
اگر نتایج آزمایش کبد شما غیرطبیعی باشد، پزشک شما ممکن است آزمایشات اضافی را برای تعیین علت مشکل تجویز کند. درمان بیماری کبدی به علت و شدت بیماری بستگی دارد.