کیست تخمدان یک عارضه ی رایج می باشد که ممکن است در بدن همه زنانی که دوره تخمک گذاری را پشت سر می گذارند؛ ایجاد میشود. اگر شما اولین سیکل قاعدگی خود را تجربه کرده اید، بد نیست با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید؛ تا به طور کامل با بیماری کیست تخمدان، علائم، علتها و روشهای درمان این بیماری آشنا شوید. برای اطلاعات بیشتر در ارتباط با این عارضه با مجله سلامتی و زیبایی هرموکا همراه باشید.
بیشتر بخوانید: کیست بارتولن در بارداری خطرناک است؟ “علائم و درمان”
کیست تخمدان چیست؟
تخمدان یک اندام تناسلی در بدن زنان می باشد که در قسمت زیرین شکم قرار گرفته و طی هر دوره از قاعدگی یک تخمک آزاد می کند. کیست تخمدان یکی از مشکلاتی است که نسبتا رایج بوده و ممکن است هر خانمی را در هر سن و سالی درگیر خود کند.
کیست تخمدان یا Ovarian cyst نوعی بیماری بسیار شایع در زنان است که پس از اولین دوره سیکل قاعدگی رخ می دهد. این اختلال یا بیماری که در اثر بروز کیست های تخمدان به وجود آمده و سبب قرار گیری یک کیسه مایع در تخمدان چپ و راست می شود.
به طور کلی این عارضه ممکن است در یک یا هر دو تخمدان به وجود آید؛ این کیست ها لزوما حاوی مایع نبوده و گاهی ممکن است دارای خون نیز باشند؛ اکثر کیست ها خطر خاصی نداشته و یک مشکل رایج به شمار می روند اما در موارد نادر؛ امکان ابتلا به سرطان نیز وجود دارد.
این کیست شامل انواع مختلفی از جمله : کیست‌های فولیکولی،اندومتریوما (کیست شکلاتی)، کیست های کورپوس لوتئوم، کیست درموئید و سیست آدنوما می باشد.
بیشتر بخوانید: کیست بارتولن چیست؟ درمان و علائم ترکیدن آن
علائم کیست تخمدان
همانطور که گفته شد؛ محل قرارگیری تخمدان، در ناحیه زیر شکمی بوده و در سمت راست و چپ رحم قرار دارند.
وجود این کیست چندان بی علائم نبوده و نشانه هایی دارد که عبارت اند از:
- دردناک بودن حرکات شکمی (روده)
- درد در ناحیه لگن
- پریود نامنظم
- خونریزی غیر طبیعی از واژن
- اضافه وزن یا پرمویی (موهای زائد)
- تکرر ادرار
- درد خفیف در ناحیه ران یا کمر
- سرگیجه و تهوع
- تب و مشکل تنفس
- از هوش رفتن
البته لازم به ذکر است که دو مورد ذکر شده در انتها در مواردی مانند پیچ خوردگی کیست به وجود آمده و چنین علائمی در موارد عادی وجود ندارد.
بیشتر بخوانید: علائم پریود شدن دختران چیست؟ + عکس پریودی دختر
علت کیست تخمدان چیست؟
بروز کیست تخمدان نیز دارای برخی علت هایی است که عبارت اند از:
- وجود مشکلات هورمونی : یکی از علت های بروز کیست تخمدان اختلالات هورمونی یا مصرف دارو های نازایی مانند کلومیفن می باشد.
- کیست فولیکولی:
- بارداری: به طور کلی یک کیست تخمدان در طول بارداری شکل گرفته
- عفونت: عفونت های شدید در ناحیه لگن می تواند از موارد ایجاد کیست تخمدان باشد
- کیست فولیکول: تخمک در فولیکول ایجاد شده و حاوی مایع است تا از تخمک در حال رشد مراقبت کند. هنگام آزاد شدن تخمک؛ فولیکول می ترکد و پس از رها سازی تخمک، منقبض می شود. و حتی گاهی تخمک را آزاد نمی کند.
بیشتر بخوانید: رحم اجاره ای چیست؟ {همه چیز درباره رحم اجاره ای}
کیست تخمدان چه عوارضی دارد؟
وجود این عارضه بی شک بی عوارض نبوده و می تواند مشکلاتی را برای شخص به وجود آورد. این عوارض شامل مواردی چون:
- کیست سرطانی: اگر کیست تخمدان پس از دوران یائسگی ایجاد شود؛ احتمال ابتلا به سرطان وجود دارد.
- پیچ خوردگی تخمدان: با بزرگ شدن بیش از اندازه تخمدان؛ امکان پیچ خوردگی آن ها وجود داشته و سبب مرگ آن می شود.
- کیست تخمدان پاره شده: در برخی موارد بیشتر کیست ها بدون داشتن هیچگونه علائمی پاره می شوند که علائمی چون درد بسیار شدید و خونریزی به همراه دارد.
- چاقی شدید و یا پرمویی
چگونه بفهمیم کیست تخمدان داریم؟
وجود و تشخیص کیست تخمدان تنها توسط معاینه پزشک متخصص امکان پذیر است. البته که تشخیص دقیق ر آن تنها توسط معاینه امکان پذیر نبوده و نیازمند تصویر برداری است. بنابراین روش هایی نظیر سونوگرافی؛ از جمله سونوگرافی واژینال یا معمولی برای بررسی اندام های داخلی کارآمد است.
روش دیگر تشخیص کیست تخمدان نیز ام آر آی بوده که معمولا برای تشخیص کیست های بسیار حاد و وخیم مورد استفاده قرار می گیرد. سی تی اسکن نیز یک روش تصویربرداری است که نسبت به سونوگرافی دقیق تر است.
بیشتر بخوانید: چطور بفهمیم فیبروم دفع شده؟
پیشگیری و رژیم مناسب برای کیست تخمدان
کیست تخمدان از سری بیماری هایی است که یکی از روشهای پیشگیری و درمان آن، رعایت رژیم غذایی مناسب است. برخی از موارد و تغذیه مناسبی که برای کیست تخمدان مناسب است عبارت اند از:
- پرهیز از مصرف مواد غذایی همچون شیر، تنقلات، میوه ها و … همزمان باهم
- مصرف غذاهای حاوی فیبر همچون میوه ها، سبزیجات
- مصرف کربوهیدرات را کاهش دهید
- از غذاهای کم کالری استفاده کنید
- مصرف نمک را به حداقل برسانید
- ماست و سالاد را همراه غذا مصرف نکنید
- ورزش کنید و فعالیت بدنی مناسبی داشته باشید تا بدن شما هورمون ها را متعادل کند
- از مصرف غذاهای حاوی مواد نگهدارنده هستند پرهیز کنید
- از مصرف غذاهای سرد پرهیز کنید
نحوه درمان کیست تخمدان
به طور کلی درمان کیست تخمدان به برخی مواردی همچون سن افراد، اندازه و ابعاد کیست، علائم و اینکه فرد در دوران یائسگی است یا خیر بستگی دارد. پس از آن روشهای درمان کیست تخمدان شامل موارد زیر هستند:
- استفاده از قرص های جلوگیری از بارداری به منظور تنظیم چرخه قاعدگی
- جراحی(در موارد بسیار حاد که در حال رشد باشد یا در ۲ یا ۳ چرخه قاعدگی باقی مانده باشد)
- لاپاراتومی؛ که معمولا زمانی تجویز می شود که کیست شما سرطانی شده باشد
- لاپاراسکوپی نوعی از روش جراحی است که با ایجاد یک سوراخ کوچک در ناحیه اقدام به خارج کردن کیست میکند
درمان خانگی
مانند همیشه برخی روشها برای درمان کیست تخمدان وجود دارد که می توان از آنها استفاده نمود. اما این به این معنا نیست که خودسرانه دارو مصرف نمود یا نتیجه صد در صد از آن توقع داشت. برخی از این روشهای درمان خانگی کیست تخمدان عبارت اند از:
- عدم استفاده از قرص های ضدبارداری در طولانی مدت برای دختران مجرد
- استفاده از چای بابونه و زنجبیل
- حمام نمک
- انجام مدیتیشن، یوگا، پیاده روی
- تنفس عمیق جهت برون ریزی استرس و اضطراب
- حفظ تناسب اندام و پرهیز از چاقی
- مصرف برخی غذاهای مفید که برای رفع این عارضه نقش مهمی دارند
البته نکته حائز اهمیت این است که از استفاده از هرگونه داروی شیمیایی بدون تشخیص و تجویز پزشک پرهیز نموده و به هیچ عنوان خودسرانه اقدامات خانگی خطرناک نکنید. اندام های زنانه بسیار حساس بوده و هرگونه آسیب می تواند عوارض جبران نشدنی به همراه داشته باشد.