قرص های ضد افسردگی، داروهای تجویزی توسط پزشک هستند که برای درمان افسردگی به کار می روند. افسردگی یک وضعیت رایج سلامت روانی است که با احساسات مداوم غم، ناامیدی و از دست دادن علاقه به فعالیت ها مشخص می شود. این داروها همچنین به طور گسترده ای برای درمان سایر اختلالات روانشناختی مانند اختلالات اضطرابی، اختلال وسواس فکری-عملی (OCD) و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) کاربرد دارند. با رفع عدم تعادل شیمیایی در مغز، داروهای ضد افسردگی به تثبیت خلق و خو، افزایش سطح انرژی و بهبود سلامت روانی کلی کمک می کنند.
داروهای ضد افسردگی به چند دسته مختلف تقسیم شده اند که بر اساس مکانیسم عملکردشان، یعنی نحوه تأثیر آنها بر شیمی مغز برای کاهش علائم، دسته بندی می شوند. در این مقاله از مجله سلامتی و زیبایی هرموکا به بررسی دقیق تر مهم ترین انواع داروهای ضد افسردگی می پردازیم:
بیشتر بخوانید: انواع رفتارها در روانشناسی
۱. قرص های ضد افسردگی انتخابی سروتونین (SSRIs)
این دسته از داروها به دلیل اثربخشی و عوارض جانبی نسبتاً خفیف، پرکاربردترین داروهای ضد افسردگی هستند. این داروها با افزایش سطح سروتونین در مغز عمل می کنند. سروتونین یک انتقال دهنده عصبی است که مسئول تنظیم خلق و خو، ایجاد احساس خوشایند و شادی است.
سطوح پایین سروتونین معمولاً با افسردگی مرتبط است و مهارکننده های بازجذب انتخابی سروتونین از بازجذب سروتونین توسط سلول های عصبی پس از آزاد شدن آن جلوگیری می کنند. این امر منجر به افزایش سطح سروتونین فعال در گردش مغز می شود.
عملکردهای اضافی سروتونین:
- تنظیم چرخه خواب و بیداری.
- کاهش اضطراب و ترویج آرامش.
داروهای رایج این دسته:
- سیتالوپرام
- اسیتالوپرام
- فلوکستین
- فلووکسامین
- پاروکستین
- سرترالین
عوارض جانبی مهارکننده های بازجذب انتخابی سروتونین:
- خشکی دهان
- حالت تهوع
- سردرد
- عصبی بودن
- بی قراری
- مشکل در خوابیدن
- اختلالات جنسی
بیشتر بخوانید: چطور ذهن دیگران را بخوانیم؟
۲. قرص های ضد افسردگی سروتونین و نوراپی نفرین (SNRIs)
این دسته از داروها نیز به دلیل اثربخشی و ایمنی بالا پرکاربرد هستند. مهارکننده های بازجذب سروتونین و نوراپی نفرین با افزایش سطح دو انتقال دهنده عصبی مهم، یعنی سروتونین و نوراپی نفرین، در مغز عمل می کنند. نوراپی نفرین نقش مهمی در بهبود تمرکز، انرژی و هوشیاری ایفا می کند.
عملکردهای کلیدی نوراپی نفرین:
- تنظیم چرخه خواب و بیداری.
- بهبود توجه و حافظه.
- افزایش تمرکز و سطح انرژی.
داروهای رایج این دسته:
- دولوکستین
- ونلافاکسین
- دس ونلافاکسین
عوارض جانبی مهارکننده های بازجذب سروتونین و نوراپی نفرین:
- مشکل در خوابیدن
- خستگی
- خشکی دهان
- یبوست
- حالت تهوع (به خصوص در هفته های اول درمان)
- کاهش اشتها
- افزایش اضطراب
- سردرد
- اختلالات جنسی
بیشتر بخوانید: چگونه آرامش داشته باشیم و شاد زندگی کنیم؟
۳. داروهای ضد افسردگی غیر معمول
این دسته شامل داروهایی است که مکانیسم عملکرد منحصر به فردی دارند و در سایر دسته ها جای نمی گیرند. داروهای ضد افسردگی غیر معمول اغلب چندین انتقال دهنده عصبی مانند دوپامین، سروتونین و نوراپی‌نفرین را هدف قرار می دهند.
داروهای رایج این دسته:
- بوپروپیون (Wellbutrin)
- میرتازاپین (Remeron)
- نفازودون
- ترازودون
- ویلازودون (Viibryd)
- ورتیوکستین (Trintellix)
عوارض جانبی:
- خشکی دهان
- سرگیجه
- حالت تهوع
- خستگی
- عصبی بودن
- سردرد
بیشتر بخوانید: عشق افلاطونی چیست؟
۴. مدولاتورهای سروتونین
این داروها با تنظیم گیرنده‌های سروتونین یا جلوگیری از بازجذب آن، سطح سروتونین را در مغز افزایش می دهند و به بهبود خلق و خو کمک می کنند.
داروهای رایج این دسته:
- نفازودون
- ترازودون
- ویلازودون
- ورتیوکستین
عوارض جانبی:
- حالت تهوع
- خشکی دهان
- سرگیجه
- یبوست
- تاری دید
بیشتر بخوانید: نشانه های عشق پنهانی دختران
۵. قرص های ضد افسردگی حلقوی
این دسته شامل داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای و چهار حلقه ای است که با جلوگیری از بازجذب سروتونین و نوراپی نفرین عمل می کنند. با وجود اثربخشی، به دلیل خطر بالای عوارض جانبی، این داروها کمتر تجویز می شوند.
داروهای رایج این دسته:
- چهارحلقه ای: ماپروتیلین، میرتازاپین
- سه حلقه ای: آمی تریپتیلین، دسیپرامین، دوکسپین
عوارض جانبی:
- خواب آلودگی
- افزایش اشتها
- افزایش وزن
- سرگیجه
- خشکی دهان
۶ نمونه از موثرترین داروی ضد افسردگی
- آمی تریپتیلین
- افکسور (ونلافاکسین)
- لکساپرو (اسیتالوپرام)
- پاکسیل (پاروکستین)
- رمرون (میرتازاپین)
- ترینتیلیکس (ورتیوکستین)
۵ داروی ضد افسردگی با بیشترین تحمل پذیری
- سلکسا (سیتالوپرام)
- لکساپرو (اسیتالوپرام)
- پروزاک (فلوکستین)
- ترینتیلیکس (ورتیوکستین)
- زولوفت (سرترالین)
۳ نمونه از کم اثر ترین داروی ضد افسردگی
- لووکس (فلووکسامین)
- اول پترو (ترازودون)
- پروزاک (فلوکستین)
۶ داروی ضد افسردگی با کمترین تحمل پذیری
- آمی تریپتیلین
- آنا فریل (کلومیپرامین)
- سیمبالتا (دولوکستین)
- افکسور (ونلافاکسین)
- لووکس (فلووکسامین)
- اول پترو (ترازودون)
علائم افسردگی چیست؟
افسردگی فقط احساس ناراحتی گهگاهی نیست؛ بلکه به طور مداوم بر احساسات، افکار و رفتارهای روزمره فرد در یک بازه زمانی طولانی تاثیر می‌گذارد. افسردگی شدید (MDD) می‌تواند منجر به مشکلاتی در زندگی خانوادگی، شغلی و فعالیت های اجتماعی شود.
علائم افسردگی ممکن است بسته به شدت آن متفاوت باشد، اما شامل موارد زیر است:
- خلق و خوی پایین و پایدار، اشک‌ریزی یا حس ناامیدی که حداقل به مدت ۲ هفته ادامه داشته باشد.
- تحریک پذیری.
- اضطراب.
- بی قراری یا آشفتگی.
- اجتناب یا امتناع از شرکت در فعالیت هایی که قبلاً از آن ها لذت می بردند.
- کناره گیری اجتماعی از خانواده، دوستان و روابط.
- تغییرات در الگوی خواب یا عادات غذایی.
- مشکلات جسمی غیر قابل توضیح، مانند درد کمر یا سردرد.
- سوءمصرف الکل، مواد مخدر یا دیگر مواد.
- انجام رفتارهای پرخطر یا مخرب.
- خودآزاری یا تلاش برای خودکشی.
علائم در کودکان و نوجوانان:
- وابستگی بیش از حد به دیگران.
- نگرانی شدید.
- احساس دردهای جسمی.
- امتناع از رفتن به مدرسه.
علائم در افراد مسن:
- علائمی که ممکن است کمتر آشکار باشد، مانند مشکلات حافظه یا تغییرات شخصیتی.
- دردهای جسمی و خستگی.
عوارض جانبی رایج قرص های ضد افسردگی
داروهای ضدافسردگی می‌توانند علائم افسردگی را بهبود بخشند، اما مانند همه داروها، ممکن است عوارض جانبی نیز داشته باشند. شدت و فراوانی این عوارض بسته به نوع دارویی که مصرف می کنید، متفاوت است.
عوارض جانبی رایج داروهای ضد افسردگی شامل موارد زیر است:
- یبوست
- خواب آلودگی
- حالت تهوع
- اختلالات جنسی
- اختلالات خواب
- افزایش وزن
داروهای ضدافسردگی همچنین ممکن است خطر افکار و رفتارهای خودکشی (خودکشی گرایی) را افزایش دهند، به ویژه در چند ماه اول درمان یا زمانی که دوز دارو افزایش یا کاهش می یابد. نوجوانان و جوانان به ویژه در معرض خطر هستند و باید تحت نظارت دقیق باشند.
عوارض جانبی معمولاً خفیف هستند و با تطبیق بدن با دارو از بین می روند. اگر عوارض جانبی شدید باشند یا بیشتر از چند هفته ادامه پیدا کنند، پزشک معالج ممکن است دوز دارو را تنظیم کرده یا داروی ضدافسردگی دیگری را توصیه کند.
منبع خارجی خبر: https://www.verywellmind.com