سوختگی پوست می تواند در اثر قرار گرفتن در معرض چندین منبع احتمالی از جمله آب داغ یا بخار، اشیاء داغ یا شعله های آتش، مواد شیمیایی، الکتریسیته یا قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید باشد. اکثر سوختگی های پوست جزئی هستند و در خانه قابل مدیریت هستند.
در ادامه از مجله سلامتی و زیبایی هرموکا به بررسی کامل انواع سوختگی و روشهای درمان آنها می پردازیم.
بیشتر بخوانید: ۱۰ روش طبیعی جوانسازی پوست و تقویت روتین پوستی
سوختگی چیست؟
سوختگی نوعی آسیب به پوست یا بافت‌های بدن است که در اثر عوامل مختلفی مانند گرما، برق، مواد شیمیایی، اصطکاک یا پرتو ایجاد می‌شود. شدت سوختگی به عمق و وسعت آسیب وارده به پوست و بافت‌های زیرین بستگی دارد.
انواع سوختگی
سوختگی درجه یک:
این نوع سوختگی فقط به لایه خارجی پوست (اپیدرم) آسیب می‌رساند. علائم آن شامل قرمزی، درد و تورم خفیف است. سوختگی‌های درجه یک معمولاً طی چند روز بدون ایجاد اسکار بهبود می‌یابند.
بیشتر بخوانید: بهترین ویتامین برای کلاژن سازی پوست چیست؟
سوختگی درجه دو:
این نوع سوختگی به اپیدرم و لایه زیرین پوست (درم) آسیب می‌رساند. علائم آن شامل قرمزی، درد، تورم و تاول است. سوختگی‌های درجه دو ممکن است چند هفته طول بکشد تا بهبود یابند و ممکن است جای زخم باقی بگذارند.
سوختگی درجه سه:
این نوع سوختگی به اپیدرم، درم و تمام ضخامت پوست آسیب می‌رساند. در برخی موارد، ممکن است به عضلات، تاندون‌ها و حتی استخوان‌ها نیز آسیب برسد. علائم سوختگی درجه سه شامل قرمزی، درد سفید شدن یا چرمی شدن پوست، و بی حسی است. سوختگی‌های درجه سه بسیار جدی هستند و نیاز به مراقبت‌های پزشکی فوری دارند.
سوختگی درجه چهار:
این نوع سوختگی شدیدترین نوع سوختگی است و به تمام لایه‌های پوست و بافت‌های زیرین، شامل عضلات، تاندون‌ها، استخوان‌ها و حتی اندام‌های داخلی آسیب می‌رساند. سوختگی‌های درجه چهار اغلب کشنده هستند.
علل سوختگی
- گرما: شایع‌ترین علت سوختگی، تماس با گرما است، مانند آتش، مایعات داغ یا سطوح داغ.
- برق: برق می‌تواند باعث سوختگی‌های شدید شود، به خصوص اگر از طریق پوست وارد بدن شود.
- مواد شیمیایی: برخی از مواد شیمیایی، مانند اسیدها و بازها، می‌توانند باعث سوختگی‌های شیمیایی شوند.
- اصطکاک: اصطکاک پوست با سطوح زبر یا خشن می‌تواند باعث سوختگی‌های ناشی از اصطکاک شود، مانند سوختگی‌هایی که در اثر زمین خوردن روی آسفالت ایجاد می‌شود.
- پرتو: تابش‌های یونیزان، مانند اشعه ایکس و اشعه درمانی، می‌توانند باعث سوختگی‌های پرتوی شوند.
درمان سوختگی
درمان سوختگی به شدت آن بستگی دارد. سوختگی‌های درجه یک و دو خفیف معمولاً با مراقبت‌های خانگی مانند خنک کردن محل سوختگی با آب خنک، استفاده از داروهای مسکن بدون نسخه و پانسمان کردن محل سوختگی قابل درمان هستند. سوختگی‌های شدیدتر نیاز به مراقبت‌های پزشکی دارند و ممکن است شامل درمان‌های زیر باشند:
- پانسمان های تخصصی: برای محافظت از محل سوختگی و کمک به بهبودی آن از پانسمان‌های تخصصی استفاده می‌شود.
- داروها: ممکن است برای تسکین درد، جلوگیری از عفونت و کاهش التهاب دارو تجویز شود.
- جراحی: در برخی موارد، ممکن است برای از بین بردن بافت‌های مرده یا پیوند پوست نیاز به جراحی باشد.
- فیزیوتراپی: فیزیوتراپی می‌تواند به بهبود دامنه حرکت و عملکرد مفاصل آسیب‌دیده در اثر سوختگی کمک کند.
پیشگیری از سوختگی
بسیاری از سوختگی‌ها با رعایت نکات ایمنی قابل پیشگیری هستند. برخی از اقدامات احتیاطی که می‌توانید برای جلوگیری از سوختگی انجام دهید عبارتند از:
- از کودکان در برابر گرما، برق، مواد شیمیایی و سایر عوامل خطرناک محافظت کنید.
- هنگام کار با گرما، برق، مواد شیمیایی یا سایر مواد خطرناک از وسایل ایمنی مناسب استفاده کنید.
- یک کپسول آتش‌نشانی در خانه داشته باشید و بدانید چگونه از آن استفاده کنید.
- یک برنامه ریزی برای فرار از آتش داشته باشید و به طور مرتب آن را تمرین کنید.
- در مورد کمک‌های اولیه در مورد سوختگی اطلاعات کسب کنید.
در صورت ابتلا به سوختگی، مهم است که فوراً به دنبال کمک پزشکی باشید.
کمک های اولیه برای درمان سوختگی
مراقبت های اولیه برای سوختگی
اقدامات اولیه صحیح بلافاصله پس از سوختگی می تواند به کاهش درد، جلوگیری از عفونت و بهبود سریعتر کمک کند. در اینجا مراحل کمک های اولیه برای سوختگی آورده شده است:
۱. محل سوختگی را خنک کنید
- تا ۲۰ دقیقه محل سوختگی را با آب خنک (نه یخ) خنک کنید.
- می توانید از کمپرس سرد یا حمام آب خنک استفاده کنید.
- خنک کردن به کاهش درد و تورم کمک می کند و از آسیب بیشتر پوست جلوگیری می کند.
۲. لباس و جواهرات را از محل سوختگی جدا کنید
- تا حد امکان به آرامی لباس و جواهرات را از محل سوختگی جدا کنید.
- اگر لباس به پوست سوخته چسبیده است، آن را پاره نکنید.
- صبر کنید تا سوختگی به طور طبیعی از لباس جدا شود یا برای کمک به پزشک مراجعه کنید.
۳. محل سوختگی را بپوشانید
- محل سوختگی را با یک گاز استریل یا پارچه تمیز و نرم بپوشانید.
- از نپوشاندن محل سوختگی با پنبه یا پشم خودداری کنید، زیرا ممکن است به الیاف پوست بچسبند.
- اگر گاز استریل یا پارچه تمیز ندارید، می توانید از یک کیسه پلاستیکی تمیز استفاده کنید.
۴. به فرد مسکن بدهید
- می توانید برای تسکین درد از داروهای مسکن بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن استفاده کنید.
- به کودک زیر ۶ ماه آسپرین ندهید.
۵. مایعات بنوشید
- به خصوص اگر سوختگی بزرگ باشد، نوشیدن مایعات فراوان برای جلوگیری از کم آبی بدن مهم است.
- آب، آب میوه یا نوشیدنی های ورزشی گزینه های خوبی هستند.
۶. از دستکاری تاول ها خودداری کنید
- تاول ها را نترکانید یا خراش ندهید، زیرا این امر می تواند خطر عفونت را افزایش دهد.
- اگر تاول ها به طور خود به خود پاره شدند، آنها را با یک گاز استریل یا پارچه تمیز بپوشانید.
۷. مراقب علائم عفونت باشید
- علائم عفونت عبارتند از افزایش قرمزی، درد، تورم، چرک و تب.
- اگر هر یک از این علائم را مشاهده کردید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
۸. به دنبال مراقبت های پزشکی باشید
- در موارد زیر همیشه به دنبال مراقبت های پزشکی باشید:
- سوختگی درجه دو یا سه
- سوختگی که بزرگتر از ۳ اینچ (۷.۵ سانتی متر) در بزرگسالان یا ۲ اینچ (۵ سانتی متر) در کودکان باشد
- سوختگی روی صورت، دست ها، پاها یا اندام تناسلی
- سوختگی ناشی از برق
- سوختگی ناشی از مواد شیمیایی
- اگر سوختگی عمیق به نظر می رسد یا شما نگران هستید
موارد زیر را به خاطر داشته باشید
- هرگز یخ را به طور مستقیم روی سوختگی قرار ندهید، زیرا این می تواند آسیب بیشتری وارد کند.
- از داروهای موضعی مانند کرم ها یا پمادها روی سوختگی بدون مشورت با پزشک استفاده نکنید.
- الکل را روی سوختگی نریزید، زیرا می تواند درد را افزایش دهد.
مهم: این اطلاعات فقط برای اهداف آموزشی ارائه شده است و نباید جایگزین مشاوره پزشکی حرفه ای شود. در صورت ابتلا به سوختگی، همیشه برای دریافت درمان مناسب به پزشک مراجعه کنید.