آبسه دندان یک بافت متورم چرکی (پر از عفونت) است. این عارضه معمولا به بافت های دهان آسیب می رساند و می تواند به سایر نواحی بدن شما نیز سرایت کند و در برخی موارد باعث ایجاد مشکلات جدی برای سلامتی شود. این نوع آبسه ها به خودی خود خوب نمی شوند و نیاز به درمان توسط یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی دارند.
در ادامه این مقاله از مجله سلامتی و زیبایی هرموکا به بررسی علت، علائم، تشخیص و راحت ترین روشهای درمان می پردازیم.
آبسه دندان چیست؟
آبسه دندان به واکنش التهابی بدن به علت عفونت دندان یا لثه در ناحیه اطراف آن گفته می‌شود. این واکنش باعث ایجاد تورم، درد، حساسیت و قرمزی در ناحیه دندان و لثه می‌شود. در صورت عدم درمان، آبسه دندان ممکن است به تب و عفونت‌های جانبی دیگر منجر شود که شروع آن معمولا با احساس درد دندان است. برای درمان این عارضه، باید به دنبال علت آن بگردید و در صورت لزوم از طریق مصرف آنتی بیوتیک و داروهای ضد التهاب، درمان را با مشورت یک متخصص دندانپزشک شروع کنید. همچنین، به دنبال رعایت بهداشت دهان و دندان خود با تمیز کردن منظم دندان‌ها و لثه‌ها با مسواک و نخ دندان، می‌توانید از بروز آبسه دندان جلوگیری کنید.
مطلب پیشنهادی: درمان دندان درد در خانه
سه نوع عفونت دندان می تواند باعث آبسه شود:
- لثه: این عفونت در لثه های شما ایجاد می شود. معمولاً روی دندان یا لایه های نگهدارنده لثه و دندان به وجود می آید.
- پری اپیکال: آبسه پری اپیکال عفونتی است که در نوک ریشه دندان شما ایجاد می شود. اگر دندانی دارید که پوسیده یا شکسته است، باکتری می تواند وارد دندان شما شده و تبدیل به یک پالپ شود. (پالپ داخلی ترین قسمت دندان بوده که حاوی اعصاب و رگ های خونی است.) هنگامی که باکتری ها به پالپ حمله می کنند، عفونت می تواند به نوک ریشه دندان شما و سپس در نهایت به استخوان اطراف گسترش یابد و باعث ایجاد آبسه دندان و لثه شود.
- پریودنتال: این عفونت در استخوان و بافت هایی که از دندان های شما حمایت می کنند شروع می شود. آبسه پریودنتال معمولاً ناشی از بیماری لثه بوده و در بین بزرگسالان شایع تر است.
علائم آبسه دندان
علائم آبسه دندان شامل موارد زیر است:
- حساسیت دندان به دمای گرم یا سرد غذا و نوشیدنی.
- احساس طعم تلخی در دهان شما.
- بوی بد دهان (هالیتوزیس).
- قرمزی و تورم لثه.
- لق شدن دندان آسیب دیده.
- ایجاد ناحیه ای متورم در فک بالا یا پایین.
- زخم باز و تخلیه کننده در کنار لثه ها.
علاوه بر این، ممکن است علائم عمومی تری مانند موارد زیر را بیمار تجربه کند:
- تب.
- تورم غدد لنفاوی.
- ناراحتی در صورت و دهان یا احساس بیماری.
بیشتر بخوانید: ایمپلنت دندان و انواع روشهای آن؛ ماندگاری ایمپلنت دندان چقدر است؟
آبسه در دندان به چه علت ایجاد می شود؟
آبسه دندان معمولا به دلیل عفونت باکتریایی است که در لثه و دندان تشکیل می‌شود. این عفونت می‌تواند از طریق ترکیدگی عصب یا بافتی در دندان، پوسیدگی، آسیب‌های لثه و یا فضای بین دندان‌ها به وجود آید. همچنین، برخی عوامل دیگر نیز می‌توانند باعث آبسه دندان شوند، از جمله ضربه به دندان، نصب نادرست سیم های ارتودنسی، وجود ترکیدگی در لثه و یا سایر علائم بیماری‌های دیگر مانند دیابت.
علت های دیگر این بیماری عبارتند از:
- حفره و پوسیدگی دندان: حفره (پوسیدگی دندان) در حقیقت تخریب سطح سخت دندان شما است. این زمانی اتفاق می افتد که باکتری ها قند موجود در غذا و نوشیدنی را تجزیه می کنند و اسیدی ایجاد کرده که به مینای دندان حمله می کند.
- دندان های شکسته یا ترک خورده: باکتری ها می توانند به هر شکاف یا شکستگی دندان نفوذ کرده و به پالپ گسترش یابند.
- بیماری لثه (پریودنتال): بیماری لثه عفونت و التهاب بافت های اطراف دندان است. با پیشرفت بیماری لثه، باکتری ها به بافت های عمیق تری دسترسی پیدا می کنند.
- آسیب به دندان: ضربه به دندان می تواند به پالپ داخلی آسیب برساند، حتی اگر ترک قابل مشاهده ای وجود نداشته باشد. آسیب دیدگی آن را مستعد عفونت می کند.
تشخیص
تشخیص آبسه دندان معمولا توسط دندانپزشک انجام می‌شود. او ممکن است با بررسی دقیق دهان و دندان‌ها، بررسی علائم و نشانه‌های بیماری و انجام آزمایش‌های لازم، تشخیص آبسه دندان را قطعی کند. به علاوه، اگر درد و تورم شدیدی وجود داشته باشد، ممکن است از تصویربرداری مانند ایکس‌ری یا سونوگرافی فک و لثه نیز استفاده شود.
درمان آبسه دندان
- از طریق درمان عفونت: در صورتی که آبسه دندان به علت عفونت باشد، پزشک ممکن است قرص‌های آنتی بیوتیک تجویز کند تا باعث کاهش عفونت شود.
- درمان درد: قرص‌های ضد التهابی و تسکین درد مانند ایبوپروفن و پاراستامول نیز ممکن است تجویز شوند تا در کاهش درد و تورم موثر باشند.
- عصب کشی و ریشه کشی دندان: در صورتی که عفونت به حدی شدید شده باشد و بریج زدن نتواند مشکل را حل کند، پزشک ممکن است ریشه کشی دندان را توصیه کند.
- جراحی: در برخی موارد، جراحی ممکن است برای درمان آبسه دندان لازم باشد. این شامل جراحی لثه، جراحی دندان و جراحی فک می‌شود.
- آبسه دندان پروتزی: در برخی موارد، پروتز دندان ممکن است باعث آبسه شود. در این صورت، پروتز باید تعویض شود.
درمان خانگی
درمان خانگی آبسه دندان به عنوان یک روش کمکی می‌تواند در کنترل تورم و درد موثر باشند ولی به هیچ عنوان به صورت قطعی بیماری را درمان نمی کنند. برخی از روشهای درمان خانگی آبسه دندان عبارتند از:
- استفاده از یخ: قرار دادن یک کیسه یخ در بسته پارچه و قرار دادن آن روی ناحیه تورم شده به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در هر ساعت می‌تواند در کاهش تورم و درد موثر باشد.
- استفاده از آب نمک: آب نمک باعث کاهش التهاب و تورم می‌شود. برای استفاده از آب نمک، یک قاشق چایخوری نمک را در یک لیوان آب حل کنید و با آن دهان خود را شستشو دهید.
- استفاده از عصاره آلوئه ورا: عصاره آلوئه ورا باعث کاهش التهاب و تورم می‌شود. برای استفاده از عصاره آلوئه ورا، یک برگ آلوئه ورا را برید و عصاره آن را روی ناحیه تورم شده بمالید.
- استفاده از دهانشویه طبیعی: استفاده از دهانشویه‌های طبیعی مانند عصاره چای سبز، عصاره نعناع، عصاره زنجبیل و عصاره آویشن می‌تواند در کاهش التهاب و درد موثر باشد.
- استفاده از داروهای ضد التهاب: در صورتی که درد و تورم شدید باشد، ممکن است پزشک داروهای ضد التهابی مانند ایبوپروفن یا پاراستامول تجویز کند. اما قبل از مصرف هرگونه دارو، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
درمان آبسه دندان با دارو و قرص
در صورتی که آبسه دندان به علت عفونت باشد، پزشک ممکن است قرص آنتی بیوتیک تجویز کند تا باعث کاهش عفونت شود. همچنین، قرص‌های ضد التهابی و دردسرا مانند ایبوپروفن و پاراستامول نیز ممکن است تجویز شوند تا در کاهش درد و تورم موثر باشند. اما باید توجه داشت که مصرف هرگونه دارو باید با مشورت پزشک صورت گیرد و هرگونه علائم نامطلوب باید به پزشک گزارش شود.
منبع خبر: