روزهای نخست پس از عمل، مهم‌ترین کار شما مدیریتِ محیطِ ترمیم است: کاهشِ اصطکاک، حفظِ رطوبت و دوری از محرک‌ها.
در کاشت مو، پیوندهای تازه تا چند روز نخست حساس‌اند و هر عامل فیزیکی، شیمیایی یا دمایی می‌تواند نتیجه را تحت‌تأثیر قرار دهد. این راهنمای ۱۴ روزه به‌صورت مرحله‌ای و کاربردی می‌گوید در این بازه از چه کارها و خوراک‌ها دوری کنید و به‌جای آن چه انتخاب‌هایی داشته باشید تا مسیر ترمیم آرام‌تر و قابل‌پیش‌بینی‌تری طی شود.
اصل طلایی در ۱۴ روز اول
هر چیزی که «فشار، اصطکاک، گرمای زیاد، آلودگی یا تحریک شیمیایی» ایجاد کند، در روزهای اول نامطلوب است. هرچه این پنج محرک کمتر شوند، چسبندگی و تغذیه‌ی گرافت‌ها شانس بهتری پیدا می‌کند.
فازبندی ترمیم: از روز ۱ تا ۱۴
روزهای ۱ تا ۳: حساس‌ترین بازه
- نه لمس، نه خاراندن: حتی تماسِ ملایمِ ناخودآگاه با ناحیه‌ی پیوند می‌تواند گرافت‌های سست را جابه‌جا کند.
- خوابِ زاویه‌دار: سر کمی بالاتر از قلب؛ بالش اضافه یا گوه‌ای‌شکل، برای کاهش تورم پیشانی.
- نه شست‌وشویِ مستقیمِ پرفشار: اگر شست‌وشو مجاز شده، فقط با جریان بسیار ملایم، ولرم و طبق دستور مرکز انجام شود.
- نه تعریقِ شدید: سکون و هواخوری خنک را ترجیح بدهید.
- نه کلاه چسبان/هدبند: هر چیزی که فشار نقطه‌ای بدهد ممنوع.
روزهای ۴ تا ۷: مراقبت فعال اما ملایم
- شست‌وشو طبق پروتکل ملایم: کفِ رقیق‌شده با دست (نه ناخن)، آب ولرم، خشک‌کردن با دستمال نرم و ضربه‌های بسیار ملایم.
- پرهیز از گرما و باد مستقیم: سشوارِ داغ، بخار داغ، حمام طولانی.
- تحرک سبک مجاز، عرقِ زیاد نه: پیاده‌روی سبک بله؛ دویدن، بدنسازی، HIIT نه.
روزهای ۸ تا ۱۴: عادی‌سازیِ تدریجی
- سکّه‌ها (کِراست‌ها) اگر طبق روال می‌ریزند، دست‌کاری نکنید.
- فعالیت بدنی را آهسته بالا ببرید: اندکی تمرین کم‌فشار؛ هنوز وزنه‌ی سنگین یا تمرینِ تماسی نه.
- محافظت از آفتاب را ادامه دهید: کلاهِ لبه‌دارِ گشاد (نه تنگ) و سایه.
به‌طور مشخص از چه چیزهایی دوری کنیم؟
آبِ داغ، بخار، سونا و جکوزی
گرمای زیاد، اتساع عروقی و تعریق را بالا می‌برد و می‌تواند تورم را تشدید کرده و پوسته‌ها را نرم کند. تا انتهای هفته‌ی دوم از دوش خیلی داغ، سونا، بخار و جکوزی دوری کنید. آب ولرم و کوتاه، انتخاب امن‌تری‌ست.
فشار مکانیکی: کلاه تنگ، هدبند، روسریِ محکم، هدست سفت
هر وسیله‌ی سرپوش که «می‌کشد، می‌ساید یا می‌فشارد» خطرناک است. اگر لازم شد بیرون بروید، از کلاهِ لبه‌دارِ گشاد که کمترین تماس را دارد استفاده کنید و هنگام گذاشتن/برداشتن فوق‌العاده آرام باشید.
لمس و خاراندن (حتی با نیت مرطوب‌کردن)
خارِ خفیف طبیعی است؛ اما ناخن، گرافتِ نیمه‌چسبیده را می‌کَنَد. برای مدیریت خارش از مه‌پاش آبِ ولرم یا توصیه‌ی مرطوب‌کننده‌ی مجاز مرکز استفاده کنید—نه فشارِ انگشت.
شست‌وشوی پرفشار و شوینده‌های قوی
اسپری‌دوشِ پرفشار، شامپوی سولفات‌دار، شامپوهای ضدشوره‌ی قوی و عطری، و ناخن کشیدنِ پوست ممنوع است. کف رقیق‌شده + تماسِ کف دست کافی‌ست. بعد از شستن، با حوله‌ی نرم و ضربه‌های آرام خشکِ نیمه‌کامل ایجاد کنید؛ مالش نه.
نور مستقیم خورشید و برنزه‌کردن
UV می‌تواند التهابِ سطحی را تشدید و پیگمنت پوست را نامنظم کند. هفته‌ی اول، خروج در ساعاتِ کم‌نور و با سرپوش گشاد؛ سولاریوم و برنزه‌کردن تا پایان هفته‌ی دوم نه.
ورزش و تعریق زیاد
تعریقِ شدید، محیطِ مرطوب و گرم ایجاد می‌کند که برای پوستِ درحال‌ترمیم ایده‌آل نیست. هفته‌ی اول فقط پیاده‌روی آرام؛ هفته‌ی دوم تمرین‌های سبکِ بدونِ فشارِ سر و گردن—هنوز وزنه‌ی سنگین و حرکاتِ تماسی نه.
استخر، دریا و آب‌های عمومی
کلر، نمک، باکتری‌ها و فشار آب برای گرافت‌های تازه خوشایند نیستند. حداقل تا پایان هفته‌ی دوم از شنا و شیرجه پرهیز کنید.
سیگار و الکل
نیکوتین و الکل می‌توانند خون‌رسانی بافتی و ترمیم را مختل کنند و ریسکِ تورم و دیرترمیمی را بالا ببرند. بهترین کار «پرهیز کامل» است؛ اگر نشد، حداقل تا روز ۱۰–۱۴ مصرف را قطع/حداقل کنید.
اسپری مو، ژل، واکس، رنگ و مواد شیمیایی
محصولات حالت‌دهنده یا رنگ‌ها، حاوی الکل/آمونیاک/عطر هستند و می‌توانند پوست را تحریک کنند. تا پایان هفته‌ی دوم استفاده نشود؛ بعد از آن هم با تأخیر و تست نقطه‌ای.
خوابِ بی‌احتیاط و بالش زبر
به پشت و با زاویه‌ی سرِ بالاتر بخوابید. روبالشی نرم و تمیز (ترجیحاً نخی) بگذارید و هر شب عوض کنید. دمر یا پهلو که سایش ایجاد می‌کند، در هفته‌ی اول نه.
گردوغبار، مشاغلِ پُرخاک، تماس با حیوانات
گردوغبار و تماس نزدیک با حیوانات خانگی (پرِ مو) در چند روز نخست می‌تواند احتمال تحریک/آلودگی را بالا ببرد. محیطِ تمیز، تهویه‌ی ملایم و فاصله‌ی موقت توصیه می‌شود.
چه چیزهایی بعد از کاشت مو ضرر دارد؟ (خلاصه‌ی سریع)
- گرمای زیاد: دوش داغ، سونا، بخار، جکوزی
- فشار و اصطکاک: کلاه/هدبند تنگ، بالش زبر، لمس و خاراندن
- شیمیایی‌ها: اسپری/ژل/رنگ مو، شوینده‌های قوی
- محیط‌های پرخطر: آفتاب مستقیم، استخر/دریا، گردوغبار
- سبک زندگی: سیگار، الکل، ورزش سنگین، بی‌خوابی
جایگزین‌ها: آب ولرم کوتاه، کلاه گشاد، کفِ رقیقِ شامپوی ملایم، پیاده‌رویِ سبک، خوابِ زاویه‌دار، تغذیه‌ی آبرسان و سرشار از ویتامین C.
تغذیه و نوشیدنی‌ها: پرهیزهای رایج و جایگزین‌ها
خوراکی‌هایی که بهتر است محدود شوند
- خیلی شور و خیلی تند: می‌توانند تشنگی، التهاب و بی‌قراریِ پوست را تشدید کنند.
- غذاهای بسیار چرب و سنگین: خواب و هضم را مختل می‌کند و حس خستگی می‌دهد.
- نوشیدنی‌های بسیار شیرین یا کافئین زیاد: افت‌وخیز قند خون و بی‌خوابی.
- مکمل‌ها و گیاهانِ رقیق‌کننده خون (در صورت مصرف): بدون هماهنگی با مرکز، شروع/ادامه ندهید.
جایگزین‌های امن و کمک‌کننده
- آب کافی + میوه‌های پرآب: پرتقال شیرین، نارنگی، هندوانه، خیار، انارِ رقیق‌شده؛
- منابع ملایم پروتئین: سوپ سبزیجات با پروتئین ملایم، ماست ساده؛
- کربوهیدرات‌های آرام: برنجِ ساده، نانِ سبوس‌دار در حد متعادل.
طرحِ ۱۴ روزه‌ی پرهیز–اجازه (چک‌لیست کاربردی)
روزهای ۱–۳
[پرهیز] لمس، خاراندن، کلاه تنگ، دوش داغ، سونا/بخار، ژل/اسپری، ورزش، آفتاب مستقیم
[اجازه] پیاده‌روی بسیار سبک، آب کافی، هوای ملایم، خواب با زاویه‌ی ۳۰–۴۵ درجه
روزهای ۴–۷
[پرهیز] ورزشِ شدید، استخر/دریا، سشوار داغ، مواد شیمیایی مو، گردوغبار زیاد
[اجازه] شست‌وشوی ملایم طبق پروتکل، پیاده‌روی و کارهای سبک، کلاه گشاد در بیرون
روزهای ۸–۱۴
[پرهیز] بدنسازی سنگین، تماس/ضربه، آفتابِ طولانی، رنگ مو
[اجازه] فعالیت سبک بیشتر، دوش ولرم کوتاه، خوابِ تقریباً عادی با احتیاط
مراقبت از پوست و مو: «ملایمت» را معیار کنید
- دما: هرچه ولرم‌تر، بهتر.
- فشار: کفِ دست نه ناخن؛ ضربه‌ی خشک‌کردن نه مالش.
- فرمولاسیون: ملایم، بدون عطر تند و سولفات بالا.
- زمان: کوتاه و منظم؛ افراط نه، فراموشی هم نه.
نشانه‌های هشدار که باید جدی بگیرید
- درد شدید یا تورمِ رو به افزایش پس از کاهش اولیه
- ترشح، بوی نامطبوع، قرمزی گسترده یا تب
- سردردِ غیرمعمول همراه با تاریِ دید
در این موارد، تعلل نکنید و با مرکز انجام کار هماهنگ کنید تا ارزیابی تکمیلی انجام شود.
اشتباهات رایج که نتایج کاشت مو را عقب می‌اندازد
- اعتماد به حس «همه‌چیز خوب است» و شروع زودهنگامِ ورزش
- دست‌کاری پوسته‌ها برای «تمیزتر» شدن
- بازگشت به شامپو/اسپری محبوب از روز چهارم
- بی‌نظمی در خواب و آب‌رسانی
- بی‌توجهی به آفتابِ غیرمستقیمِ طولانی زیر پنجره یا در خودرو
در پایان بدانید که…
در ۱۴ روز اول، هرجا میان «راحتی لحظه‌ای» و «امنیت بلندمدت گرافت‌ها» تردید داشتید، جانبِ امنیت را بگیرید: ولرم به‌جای داغ، گشاد به‌جای تنگ، ملایم به‌جای قوی، و کم‌فشار به‌جای پرفشار. اگر دارویی مصرف می‌کنید یا با برنامه‌ی مراقبتی‌تان هم‌پوشانی دارد، قبل از تغییر، با بخش راهنماییِ مرکز هماهنگ شوید. به یاد داشته باشید که هدفِ این دوره «حفاظت از سرمایه‌ی کاشته‌شده» است؛ سخت‌گیریِ کوتاه‌مدت، برای نتیجه‌ی مطمئن‌تر در میان‌مدت.
در صورت تردید درباره جزئیات اجرایی یا زمان‌بندیِ بازگشت به فعالیت‌ها، هماهنگی با واحد پشتیبانی همان مرکز انجام کار—مثلاً کلینیک زیبایی منتخب شما—کمک می‌کند تصمیم‌ها منطبق با شرایط پرونده‌ی شخصی‌تان شود و بدون اضطراب پیش بروید.